Εν όψει της έναρξης (;) διαπραγματεύσεων για την υπογραφή της τοπικής Συλλογικής Σύμβασης των Ξενοδοχοϋπαλλήλων του Ν. Λασιθίου

Ο μόνος κλάδος της οικονομίας της χώρας μας που δεν έχει υποστεί ζημιές παρόλο που έξι χρόνια τώρα βρισκόμαστε σε βαθειά οικονομική κρίση, είναι αυτός  του Τουρισμού.

Φέτος, μας  επισκέφτηκαν 25 εκ. τουρίστες, ενώ η ανάπτυξη των ξενοδοχειακών μονάδων καλπάζει τα τελευταία χρόνια.

 Ας ρίξουμε μια ματιά στα παρακάτω στοιχεία:

•  Μελέτη του ΙΤΕΠ (Ινστιτούτο Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων) αναφέρει πως από το 1990 το ξενοδοχειακό δυναμικό αυξήθηκε κατά 51% σε μονάδες, κατά 79% σε δωμάτια και κατά 84% σε κλίνες.
•  Ο κύκλος εργασιών των μεγαλύτερων ξενοδοχειακών μονάδων που λειτουργούν όλο το χρόνο (το 45,4% των μονάδων της χώρας) έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια: Το 2013 κατά 4,8% και το 2014 κατά 13,7%, με αντίστοιχη – ή και μεγαλύτερη – αύξηση το 2015.

•  Σύμφωνα με στοιχεία του ΣΕΤΕ η συμμετοχή του τουριστικού προϊόντος στο ΑΕΠ το 2014 ήταν 17,3% με αυξητικές τάσεις για το 2015 (δεν έχω ακόμη επίσημα στοιχεία).

Τα παραπάνω στοιχεία δείχνουν ότι ένας κλάδος της οικονομίας μας ευημερεί, σωστά; Για να δούμε όμως τι γίνεται παρακάτω:

Επίσημα στοιχεία πανελλαδικά και ειδικότερα στις περιοχές όπου έχει αναπτυχθεί περισσότερο ο τουρισμός, ανάμεσά τους και η δική μας περιοχή, δείχνουν ότι  έχει μειωθεί δραστικά - σχεδόν στο μισό -  το ποσοστό των εργαζομένων με συμβάσεις αορίστου χρόνου.

Ειδικότερα, σε  μεγάλα ξενοδοχεία, εκεί που παλιότερα υπήρχαν λίγοι μαθητευόμενοι που έκαναν την πρακτική τους δίπλα σε κανονικούς εργαζόμενους, τώρα εργάζονται κανονικά, καλύπτοντας τα ρεπό και τα Σαββατοκύριακα ή και στερώντας θέσεις εργασίας από τους επαγγελματίες, «δύσμοιροι» σπουδαστές που η εντατικοποίηση της δουλειάς τους κάνει να βρίζουν το επάγγελμα που διάλεξαν ή απελπισμένοι voucher/άδες οι οποίοι υπομένουν τα πάνδεινα με την ελπίδα ότι ίσως εξασφαλίσουν μια θέση εργασίας, γιατί έτσι τους υποσχέθηκαν από το ΚΕΚ που τους διακινεί…

Εκτός αυτού, πολλοί εργαζόμενοι δέχονται «εκβιαστικά» πολύ χαμηλές αμοιβές (π.χ. 650-700 ευρώ για 30 ή 31 ημέρες εργασίας), φοβούμενοι ότι δεν θα βρουν καλύτερα αμειβόμενη εργασία και στο τέλος οι εργοδότες τους τα χρωστούν και αυτά…

Άλλοι πάλι έχουν καθιερώσει την «φανερή» αμοιβή σε τραπεζικό λογαριασμό και τα «μαύρα» τα οποία ο εργαζόμενος «κάνει λαμβάνειν» για μήνες… και φυσικά τα επιδόματα, δώρα και οι αποζημιώσεις βγαίνουν με βάση τα «φανερά»… καταλαβαίνετε τι τραβάει ο εργαζόμενος σ’ αυτή την περίπτωση.

Βλέπουμε λοιπόν την αύξηση της εντατικοποίησης και την ένταση της εκμετάλλευσης των εργαζόμενων.

Οι αυξημένες ανάγκες αρκετών ξενοδόχων και επιχειρήσεων επισιτισμού σε προσωπικό, καλύπτονται πολλές φορές με ελαστική εργασία, όπως οι συμβάσεις ορισμένου χρόνου ή διαλείπουσας απασχόλησης ή ακόμη και σύμβαση «μιας μέρας».

Έτσι ο εργαζόμενος είναι ουσιαστικά όμηρος του εργοδότη, ο οποίος και καθορίζει  πότε και πόσο θα δουλέψει. Φυσικά δεν συζητάμε για ωράριο και σταθερό εργάσιμο χρόνο. Παλιότερα τα ξενοδοχεία είχαν σταθερό προσωπικό ανάλογα με τη μέση πληρότητα, τώρα παίρνουν λίγους μόνιμους κι εξασφαλίζουν μια πλειάδα ομήρων όποτε τους χρειαστούν. Αρκετοί είναι ανειδίκευτοι αλλοδαποί από τα δουλεμπορικά – «βαφτισμένοι» μαθητές, οι οποίοι δεν μιλούν καν τη γλώσσα μας με αποτέλεσμα να έχουμε δυσαρεστημένους Έλληνες επισκέπτες επειδή δεν  μπορούν να συνεννοηθούν ή και ξένους επισκέπτες επειδή οι πληροφορίες που δίνουν για την περιοχή κλπ είναι λανθασμένες.

Στην περιοχή μας τα περισσότερα ξενοδοχεία λειτουργούν εποχικά και η σαιζόν όσο πάει και συρρικνώνεται με αποτέλεσμα οι εργαζόμενοι σ’ αυτά  να έχουν μια σταθερή-δραματική από το 2010 μείωση των εισοδημάτων τους.

Η τοπική συλλογική σύμβαση εργασίας που «κάλυπτε» τους ξενοδοχοϋπαλλήλους έληξε στις 31 Δεκεμβρίου – εδώ πρέπει να εξηγήσω τα εισαγωγικά στο «κάλυπτε»: (Ναι μεν υπήρχε μια συλλογική σύμβαση εργασίας, αλλά λίγοι είναι οι  εργοδότες που την σέβονταν. Κοινό μυστικό είναι δε ότι ο πρόεδρος του συνδέσμου ξενοδόχων ήταν ο πρώτος που την  καταστρατηγούσε). Τώρα απειλούν ότι δεν θα υπογράψουν νέα σύμβαση, για να μπορούν να προχωρούν και «νομίμως» πλέον στην υπογραφή ατομικών συμβάσεων…

Ποια θα είναι δηλαδή η θέση και η ζωή των εργαζόμενων στον τουρισμό; Έρμαιο στα χέρια του εργοδότη;

Περνάμε τη μισή ζωή μας στον εργασιακό μας χώρο και βλέπουμε τους συναδέλφους μας περισσότερες ώρες απ’ ότι την οικογένειά μας. Ο χώρος της δουλειάς μας τους μήνες της αιχμής είναι το δεύτερο σπίτι μας. Είμαστε εκτεθειμένοι σε ποικίλους εργασιακούς κινδύνους καθημερινά. Πιστεύω ότι όλοι οι εργαζόμενοι στον κλάδο έχουμε φιλότιμο και εργασιακή συνείδηση και δίνουμε τον καλύτερό μας εαυτό στο επάγγελμά μας.

Οι εργοδότες πρέπει να ζυγίσουν καλά τα πράγματα και να παραδεχτούν πως το πρεστίζ στα 5/στερά τους δεν το στηρίζουν μόνο οι πολυτελείς εγκαταστάσεις, αλλά κυρίως το έμψυχο υλικό, δηλαδή οι εργαζόμενοι. 
Και πρέπει να καταλάβουν (όχι πως δεν το ξέρουν δηλαδή), ότι ευχαριστημένος εργαζόμενος σημαίνει ευτυχισμένος επισκέπτης. Ο αξιοπρεπώς αμειβόμενος υπάλληλος που μπορεί να χαμογελάσει στον επισκέπτη αβίαστα, να δείξει το φιλότιμό του όταν υπάρχει φόρτος εργασίας και «να βάλει πλάτη» σε κάθε περίπτωση. Ακούγεται ρομαντικό ή ουτοπικό; Σαν παλιά εργαζόμενη στον τουρισμό έτσι αισθάνομαι και έτσι λέω.

Ας σκεφτούν λοιπόν οι ξενοδόχοι συνετά πριν αρνηθούν την υπογραφή της τοπικής συλλογικής σύμβασης. Μην θέλουν όλα τα κέρδη στα ταμεία τους, ας αφήσουν ένα κομμάτι από την πίτα και στους εργαζόμενους, για να ζήσουμε κι εμείς με αξιοπρέπεια… στο κάτω-κάτω «χωρίς εμάς γρανάζι δεν γυρνά».

Όταν λοιπόν – όσοι – καθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων ξεκινήσουν να συζητούν για τις αμοιβές των ξενοδοχοϋπαλλήλων και ουσιαστικά το μέλλον των οικογενειών μας, να ζυγίσουν «καλά τα πράγματα».

Το συνδικάτο μας από την πρώτη στιγμή ίδρυσής του είναι δίπλα στους εργαζόμενους και τα προβλήματά τους και το ίδιο θα συνεχίσει να κάνει, με ότι αυτό συνεπάγεται και ερμηνεύεται…

Ας πρυτανεύσει λοιπόν η λογική και όχι η εργοδοτική απληστία για να έχουμε μια καλή σαιζόν – όπως προβλέπεται ότι θα είναι – και εργασιακή ειρήνη.

Λένα Νικολοπούλου

Πρόεδρος Συνδικάτου «ΤΑΛΩΣ»

Εργατοϋπαλλήλων Επισιτισμού-Τουρισμού-Ξενοδοχείων

και Συναφών Επαγγελμάτων Ν. Λασιθίου