Το χρονικό της εξέγερσης των φοιτητών στο Πολυτεχνείο

Ο στρατός κινείται κατά του Πολυτεχνείου. Λίγο μετά τα μεσάνυχτα, τα πρώτα τανκς εμφανίζονται, ενώ στο νοσοκομείο που οργανώθηκε στο Πολυτεχνείο, μεταφέρονται όλο και περισσότεροι νεκροί και τραυματίες.

Κατά τη 1 τα ξημερώματα τα τανκς έχουν ζώσει το Πολυτεχνείο. Τα μεγάφωνα και ο ραδιοσταθμός μεταδίδουν: «Μην φοβάστε τα τανκς», «Κάτω ο φασισμός», «Φαντάροι είμαστε αδέρφια σας. Μη γίνετε δολοφόνοι».

Στη 1.30 τα τανκς ξεκινούν με αναμμένους τους προβολείς. Οι φοιτητές τοποθετούν ένα αυτοκίνητο πίσω από την κεντρική πύλη για να εμποδίσει την είσοδο των τανκς, ενώ ανεβασμένοι στα κάγκελα, τραγουδούν τον Εθνικό Ύμνο και φωνάζουν στους φαντάρους: «Είμαστε αδέρφια».

Δίνεται διορία 20 λεπτών για να βγουν οι έγκλειστοι, ενώ ένα τανκ παίρνει θέση απέναντι στην είσοδο. Η Συντονιστική Επιτροπή προσπαθεί να διαπραγματευτεί την ασφαλή έξοδο του κόσμου.

Ώρα 2.50. Ο επικεφαλής αξιωματικός με μια κίνηση του χεριού του, δίνει την εντολή να ξεκινήσει το τανκ. Η πόρτα πέφτει και το τανκ συνεχίζει την πορεία του φτάνοντας μέχρι τις σκάλες του κτιρίου «Αβέρωφ». Μαζί του εισβάλλουν ασφαλίτες και άντρες των ΛΟΚ, οι οποίοι επιτίθενται με λύσσα στους φοιτητές. Πέφτουν πυροβολισμοί. Υπάρχουν φαντάροι που βοηθούν τους φοιτητές να γλιτώσουν, αλλά στις εξόδους τούς περιμένουν ασφαλίτες. Κάποιοι θα καταφέρουν να ξεφύγουν.

Η μετάδοση του σταθμού θα συνεχίσει για λίγη ώρα ακόμη, ωσότου τελικά σιγήσει και αυτός…

Οι συγκρούσεις, ωστόσο, εργατών και φοιτητών με τις δυνάμεις καταστολής θα συνεχιστούν. Το Σαββατοκύριακο, 17 και 18 Νοέμβρη, οι μαζικές συγκεντρώσεις, οι διαδηλώσεις και οι συγκρούσεις με τα όργανα της τάξης συνεχίζονται.

Το Σάββατο το πρωί, οι οικοδόμοι δεν πάνε στα γιαπιά, πολλά εργοστάσια αδειάζουν, τα γραφεία κλείνουν και οι μαθητές κατεβαίνουν στους δρόμους τους ελεγχόμενους από τα άρματα μάχης. Στις 10 το πρωί διαδηλώσεις ξεφυτρώνουν παντού: Στην πλατεία Κοτζιά, στην Ομόνοια, στην Πειραιώς, στην Πατησίων μπροστά στον ΟΤΕ, στη Βικτώρια, στην πλατεία Αμερικής, στα Χαυτεία, στη Σταδίου και λίγο αργότερα στη Βάθης, στη Μητρόπολη, στην Ακαδημίας, στο Φιξ, στο Σύνταγμα. Στο Αιγάλεω, ο μαθητόκοσμος ξεσηκώνεται και καταλαμβάνει πρόσκαιρα το Δημαρχείο. Από τη Ριζούπολη ένας παράνομος πομπός καλεί το λαό να ξεσηκωθεί. Σε λίγο, τα ραδιογωνιόμετρα της Ασφάλειας θα τον ανακαλύψουν.

Απέναντι στον άοπλο λαό τα όργανα του καθεστώτος δε θα διστάσουν να πυροβολήσουν στο ψαχνό, με αποτέλεσμα να υπάρξουν πολλοί νεκροί και τραυματίες. Όμως, ο λαός δε γονατίζει. Νέο κύμα διαδηλώσεων θα ξεχυθεί στους δρόμους της στρατοκρατούμενης πρωτεύουσας την Κυριακή 18 Νοέμβρη και θα κρατήσουν ως αργά το βράδυ. Τα όργανα της χούντας χτυπάνε και πάλι στο ψαχνό ό,τι κινείται και οι συλλήψεις δίνουν και παίρνουν. Δύο μέρες αργότερα, το καθεστώς θα παραδεχτεί τη σύλληψη 866 προσώπων (στην πραγματικότητα, οι συλλήψεις ήταν πολλαπλάσιες) και δίνει στοιχεία για την κοινωνική τους ταυτότητα: 475 εργάτες, 268 φοιτητές, 74 μαθητές και 49 σπουδαστές του Πολυτεχνείου.

Τη Δευτέρα, η «τάξις» έχει αποκατασταθεί. Ο στρατιωτικός νόμος εν πλήρει ισχύι, οι συλλήψεις συνεχίζονται, η πρωτεύουσα στρατοκρατείται και ο επίσημος απολογισμός -που σε αριθμούς σίγουρα υστερεί της πραγματικότητας- κάνει λόγο για 18 νεκρούς «πλήρως βεβαιωθέντες», για 16, τουλάχιστον, νεκρούς «βασίμως προκύπτοντες» και τραυματισμένους 1.103 πολίτες και 61 αστυνομικούς.

Το μήνυμα εκείνων των ημερών παραμένει άσβεστο και δυνατό έως τις μέρες μας: Χωρίς αντίσταση, χωρίς αγώνα και θυσίες τίποτα δεν κερδίζεται. Αν, λοιπόν, άφησε κάτι μεγάλο και σημαντικό το Πολυτεχνείο, πέρα από τη θυσία και την αυτοθυσία ως στάση ζωής, είναι αυτό το ανυπότακτο πνεύμα αντίστασης σε κάθε ντόπιο και ξένο δυνάστη.

Βασίλης Παπαδόπουλος