Σαν Σήμερα... 5 Μαρτίου

1558  Ο καπνός εισάγεται στην Ευρώπη από τον ισπανό γιατρό Φρανσίσκο Φερνάντες.

1871  Γεννιέται η Γερμανίδα κομμουνίστρια επαναστάτρια Ρόζα Λούξεμπουργκ.

Δραστηριοποιούμενη αρχικά μέσα από τις γραμμές του Γερμανικού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος και στη συνέχεια του Ανεξάρτητου Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος, υπήρξε συνιδρυτικό μέλος της οργάνωσης των Σπαρτακιστών, από την οποία αργότερα προέκυψε και το Κομμουνιστικό Κόμμα Γερμανίας. Πολέμια του οπορτουνισμού, κύριος εκφραστής του οποίου ήταν το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα, πρωταγωνίστησε μαζί με τον Καρλ Λίκμπνεχτ στην καταδίκη του γερμανικού ιμπεριαλισμού (Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος) και την επαναστατική πάλη της εργατικής τάξης. Υπήρξε από τους ηγέτες της Γερμανικής Επανάστασης του 1918. Μετά την ήττα της επανάστασης συνελήφθη και δολοφονήθηκε μαζί με τον Κ. Λίκμπνεχτ στις 15/1/1919. Ο Β. Ι. Λένιν, παρά τις μεγάλες διαφωνίες που είχε μαζί της, έγραψε για την Ρ. Λούξεμπουργκ: «Ήταν και παραμένει ένας αετός. Και όχι μόνο η μνήμη της θα είναι πάντα ιερή για τους κομμουνιστές όλου του κόσμου, μα και η βιβλιογραφία της και η πλήρης συλλογή των έργων της... θα είναι ένα διδακτικότατο μάθημα, που θα διαπαιδαγωγεί πολλές γενιές κομμουνιστών σε όλο τον κόσμο».

1909   Μεγάλη απεργία καπνεργατών στο Βόλο. Οι απεργοί επιτίθενται με πέτρες και ξύλα εναντίον των καπναποθηκών, στις οποίες έχουν οχυρωθεί οι έντρομοι έμποροι. Στη συνέχεια, οι διαδηλωτές επιτίθενται κατά της χωροφυλακής και κατά την ανταλλαγή πυροβολισμών, σημειώνονται τραυματισμοί και στις δύο πλευρές. Τελικά, οι απεργοί πετυχαίνουν την απόλυση των συλληφθέντων συναδέλφων τους, ενώ οι έμποροι δέχονται τα αιτήματα των καπνεργατών.

1913  Ο βασιλιάς των Ελλήνων Γεώργιος Α' πέφτει νεκρός στη Θεσσαλονίκη από τις σφαίρες του Αλέξανδρου Σχινά, στην 50η επέτειο από της αναρρήσεώς του στο θρόνο. «Κακούργοι χείρες παραφρόνων εδoλοφόνησαν εν Θεσσαλονίκη τον Βασιλέα, βυθίσασαι εις βαθύτατον πένθος το έθνος, εν ημέρες αγαλλιάσεως δια την πλήρωσιν πανελληνίων πόθων» ανακοινώνει ο κυβερνητικός εκπρόσωπος.

1918   Γεννιέται ο Τζέιμς Τόμπιν, Αμερικανός νομπελίστας οικονομολόγος, γνωστός για τον «Φόρο Τόμπιν» (ενός φόρου στις βραχυπρόθεσμες κερδοσκοπικές ροές κεφαλαίου με σκοπό, όπως ο ίδιος το έθεσε, «να ρίξει άμμο στον τροχό των χρηματαγορών». Αρχικά,
η ιδέα του φόρου Τόμπιν υποστηρίχθηκε για την προώθηση της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και έγινε σημαία πολλών σοσιαλδημοκρατών πολιτικών παραγόντων, όπως π.χ. της κυβέρνησης Ντ’ Αλέμα στην Ιταλία και Ζοσπέν στη Γαλλία).

1922   Γεννιέται ο Ιταλός συγγραφέας και σκηνοθέτης Πιερ Πάολο Παζολίνι.

1929   Σχεδόν 2.500 εργάτες της Ελευσίνας κατεβαίνουν σε απεργία, ζητώντας αυξήσεις στους μισθούς, καθιέρωση του 8ωρου, αναγνώριση του σωματείου τους και επαναπρόσληψη των εργατών που είχαν απολυθεί. Η αστυνομία επιτέθηκε την ίδια μέρα κατά των απεργών, σκοτώνοντας τον εργάτη Δημήτρη Μιχαήλο. Στην κηδεία του Μιχαήλου πήρε μέρος όλος ο λαός της Ελευσίνας. Παρά τη σύλληψη της απεργιακής τους επιτροπής οι απεργοί συνέχισαν τον αγώνα τους μέχρι και τις 14 Μάρτη, πετυχαίνοντας την επαναπρόσληψη των απολυθέντων συναδέλφων τους και όλων των απεργών που είχαν απολυθεί στη διάρκεια των κινητοποιήσεων. Επίσης πέτυχαν την ίδρυση Ταμείου Συντάξεως, την αναγνώριση του σωματείου τους, καθώς και μικρές αυξήσεις στο μεροκάματο.

1933   Στις βουλευτικές εκλογές το Ενιαίο Μέτωπο συγκεντρώνει 52.958 ψήφους (4,64%), χωρίς να εκλέξει βουλευτές λόγω του πλειοψηφικού συστήματος. Η «Ηνωμένη Αντιπολίτευσις» με κύρια δύναμη το Λαϊκό Κόμμα, αν και έλαβε λιγότερες ψήφους από τον «Εθνικό Συνασπισμό» που συγκροτήθηκε γύρω από το Κόμμα των Φιλελευθέρων (527.200 έναντι 528.656), πήρε σημαντικά περισσότερες έδρες (136 έναντι 110), κερδίζοντας άνετη πλειοψηφία στη Βουλή (σύνολο εδρών 248).
 
1943   Μεγάλη απεργία ξεσπά στο Τορίνο της φασιστικής Ιταλίας. Οι εργάτες απαιτούν αυξήσεις στα δελτία τροφίμων, στους μισθούς, αλλά και τον τερματισμό του πολέμου. Οι Αρχές απάντησαν με καταστολή και συλλήψεις των επικεφαλής των κινητοποιήσεων. Ωστόσο, το απεργιακό ρεύμα φούντωσε και τους επόμενους μήνες επεκτάθηκε και σε άλλες πόλεις της Ιταλίας.

1949   Συνέρχεται η 2η Κομματική Σύσκεψη των καθοδηγητικών στρατιωτικών και πολιτικών στελεχών του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας. Η Σύσκεψη μελέτησε τη στρατιωτικοπολιτική δράση του ΔΣΕ από τη Σύσκεψη του Γενάρη του 1948 μέχρι το Μάρτη του 1949 και με βάση την πρόσφατη πείρα επεξεργάστηκε τα θέματα που είχε θέσει η 5η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ (Γενάρης 1949).

1950   Μέσα σε κλίμα έντονης τρομοκρατίας και διώξεων διεξάγονται βουλευτικές εκλογές. Παρ’ όλα αυτά, ο συνδυασμός της «Δημοκρατικής Παράταξης», ο οποίος υποστηρίχτηκε από το ΚΚΕ, πήρε 163.824 ψήφους (9,7%) και 18 έδρες στη Βουλή. Πρώτο κόμμα αναδείχθηκε το Λαϊκό Κόμμα με 18,8%.

1951   Πίσω από τις φυλακές του Γεντί Κουλέ εκτελείται ο ΕΠΟΝίτης Νίκος Νικηφορίδης και οι σύντροφοί του Θεόδωρος Ορφανίδης, Μόσχος Στογιάννης, Κώστας Σπρίντζος, Μήτσος Κωνσταντίνου, Μπάμπης Παπαδόπουλος, Ρήγας Παραθυράς. Ο Ν. Νικηφορίδης είχε καταδικαστεί σε θάνατο ως επικεφαλής της «τρομοκρατικής κομμουνιστικής οργανώσεως» Δημοκρατικό Φιλειρηνικό Μέτωπο των Νέων, επειδή μάζευε υπογραφές γύρω από την Έκκληση της Στοκχόλμης για την ειρήνη.

1953   Πεθαίνει ο Ιωσήφ Στάλιν (Ιωσήφ Βησαριόνοβιτς Τζουγκασβίλι), ΓΓ της ΚΕ του Κομμουνιστικού Κόμματος (Μπολσεβίκων) και ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης.

1962   Σε συγκέντρωση της νεολαίας του «Κέντρου» στο Θέατρο «Χατζηχρήστου» ακούγεται για πρώτη φορά το σύνθημα «1-1-4», με το οποίο ονομάστηκε τελικά το κίνημα ολόκληρης περιόδου. Ξεκίνησε με αφορμή τις εκλογές της «βίας και νοθείας» του Κ. Καραμανλή το 1961 και είχε να κάνει με το αίτημα για εκδημοκρατισμό. Πήρε το όνομά του από το άρθρο 114 του Συντάγματος το οποίο όριζε πως η τήρηση των άρθρων του επαφιόταν στον πατριωτισμό των Ελλήνων.

1964   Πεθαίνει ο Μίλτος Μανάκης, που, μαζί με τον αδελφό του Γιαννάκη, θεωρείται ένας από τους πρωτοπόρους κινηματογραφιστές των Βαλκανίων.

1981   Νέος ισχυρός σεισμός πλήττει την Αθήνα τις πρώτες πρωινές ώρες και γίνεται αισθητός από το Βόλο μέχρι την Πάτρα. Δύο άτομα χάνουν τη ζωή τους και δώδεκα τραυματίζονται.